Skąd to zainteresowanie?
Dlaczego? Jest na to podstawa prawna. Dokładnie, § 26 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy- podstawa każdego pracownika działu BHP. Zgodnie z powyższym "Niezależnie od oświetlenia dziennego w pomieszczeniach pracy należy zapewnić oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z Polskimi Normami."
W związku z powyższym, zwrócić należy uwagę na PN-EN 12464-1:2012: Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach. Norma określa dokładne wymagania dotyczące oświetlenia pomieszczeń i stanowisk pracy znajdujących się wewnątrz budynków.
Jakie to ma znaczenie?
Ważne, bo wzrok dostarcza największej ilości informacji w środowisku pracy. Niewłaściwe natężenie oświetlenia na stanowisku pracy może powodować m.in.:
- szybsze zmęczenie;
- bóle głowy;
- łzawienie i zaczerwienienie powiek i spojówek;
- zmniejszenie wrażliwości na kontrasty i szybkości spostrzegania;
- pogorszenie samopoczucia;
- obniżenie wydajności pracy.
Czy u mnie jest OK?
W celu stwierdzenia czy dane warunki pracy spełniają wytyczne normy należy wykonać pomiary natężenia oświetlenia sztucznego na stanowiskach pracy. Ze względu na szereg zmiennych (np. skupienie strumienia światła, oprawy w których dane źródło jest zamieszczone, czystość w zakładzie, barwa światła) wyniki pomiarów mogą wskazać na szereg nieprawidłowości. Niektóre różnice mogą wymagać wyczyszczenia opraw, montażu oświetlenia stanowiskowego czy nawet wymiany źródła światła.
Pomiary oświetlenia wykonywane są za pomocą luksomierza (z aktualnym świadectwem wzorcowania). Warto aby osoba je wykonująca miała doświadczenie i wiedzę w tym zakresie.
Nie przekonuje Cię to?
Na przestrzeni poprzednich lat miałem kilkukrotnie styczność z tematem nie zapewnienia odpowiedniego natężenia na stanowiskach pracy przez pracodawców. Przykłady sytuacji w których pracownicy powołali się między innymi na niewłaściwe oświetlenie (i mieli rację):
- Rana cięta dłoni w trakcie rozcinania czarnej folii. Skutkiem były 2 szwy oraz nieobecność pracownika przez 2 tygodnie. Ostatecznie stwierdzono wypadek przy pracy.
- Skręcenie nadgarstka w skutek upadku przez poślizgnięcie się na mokrej nawierzchni. Nieobecność pracownika przez 2 tygodnie. Ostatecznie stwierdzono wypadek przy pracy.
- Potknięcie się o wystający element (mimo oznaczenia kolorem żółto-czarnym) i złamanie kości promieniowej ręki w wyniku upadku. W rezultacie pracownik był nieobecny przez 3 miesiące. Ostatecznie stwierdzono wypadek przy pracy.
- Przewrócenie się palety z towarem przez najechanie wózkiem widłowym na nierówność (bardzo słabo widoczną)- strata 2,5 tysiąca złotych. Ostatecznie uznano to za zdarzenie niebezpieczne.
- Zwrócenie uwagi przez Inspekcję Pracy (prawdopodobne zgłoszenie przez pracownika informacji do PIP). Po kontroli stwierdzono nieaktywne źródła światła i wydano nakaz wykonania pomiarów ze względu na zmianę warunków pracy, a mogło się obyć bez tego.
Zadbaj o swoje miejsce w pracy
Pomiary oświetlenia to jedna z usług wykonywanych przeze mnie. Do wykonania pomiarów stosuję luksomierz z ważnym świadectwem wzorcowania. Wykonałem dziesiątki pomiarów jednostek- od sklepów detalicznych (poniżej 100m2) po hale produkcyjne (powyżej 4 000m2).
Na zakończenie wiedz, że wykonanie pomiarów natężenia oświetlenia wymaga warunków zewnętrznych stwierdzających natężenie oświetlenia poniżej 5lx. Dlatego, najlepszą porą na wykonywanie pomiarów jest zima lub późna jesień. Na wycenę wpływa ilość stanowisk pracy i urządzeń stosowanych.